Míniú ar rabhadh aimsire

Is é Met Éireann Seirbhís Náisiúnta Meitéareolaíochta na hÉireann mar atá aitheanta ag an Eagraíocht Mheiteareolaíoch Dhomhanda faoi choinbhinsiún idirnáisiúnta ó 1950 i leith agus is é ceann de na róil is tábhachtaí atá aige ná an saol a chosaint agus sábháilteacht na saoránach a chinntiú. Tacaíonn an tseirbhís freisin le gníomhaíochtaí an tsaoránaigh agus gníomhaireachtaí eile chun damáiste do mhaoin a mhaolú agus suaitheadh ar ghníomhaíocht eacnamaíoch a laghdú agus mar sin an tacaíocht a fheabhsú do chinnteoireacht bunaithe ar thionchar maidir le himeachtaí aimsire.

Is é an réamhaisnéiseoir dualgas a eisíonn príomhshraith rabhadh Met Éireann idir 10am agus meán lae agus déantar iad a nuashonrú de réir mar is gá de réir mar a thagann faisnéis nua ar fáil. Go ginearálta, ní eiseofar rabhaidh níos mó ná 60 uair roimh an drochaimsir a bhfuiltear ag súil leis ach eisítear comhairleacha faoi ghuaiseacha féideartha suas le seachtain roimh ré.

Athraíonn tionchair ó ghaoth/báisteach/sneachta srl., ag brath ar shuíomh, an aimsir le déanaí, staid na talún, an t-am den bhliain chomh maith le fad an imeachta. Is féidir le ham agus suíomh na haimsire foircneacha go háirithe cur isteach go mór ar an tionchar a d’fhéadfadh a bheith ag aimsir foircneach ar an tsochaí nó ar an ngeilleagar.

Tá an dathchódú a úsáideann Met Éireann ailínithe go hiomlán leis an gcleachtas idirnáisiúnta is fearr agus leis an gcóras Eorpach Meteoalarm (www.meteoalarm.eu)

Buí Aimsir nach bhfuil neamhghnách. Contúirt logánta.
Oráiste Annamh. Contúirteach / suaiteach.
Dearg Annamh. An-chontúirteach / millteach.

An Grúpa Náisiúnta Comhordaithe Éigeandálaí (NECG)

Is iad na hÚdaráis Áitiúla na príomhghníomhaireachtaí chun comhordú a dhéanamh ar an bhfreagra a bhíonn le tabhairt ar éigeandálaí drochaimsire. Sa chás go meastar go mbeidh tionchar ag éigeandálaí aimsire ar shábháilteacht an phobail ar an leibhéal náisiúnta, glaonn an Oifig Pleanála Éigeandála ar an Ionad Náisiúnta Comhordaithe Éigeandálaí (NECG) ar iarratas ón Roinn Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta. Is í sin an Phríomhroinn Rialtais a dhéileálann le héigeandálaí aimsire.

Grúpa Náisiúnta Comhordaithe Éigeandála (GNCÉ) Deireadh Fómhair 2019

Cuireann Met Éireann na cruinnithe faisnéise aimsire ar fáil ag an NECG, a thugann le chéile gach Roinn Rialtais agus gníomhaireachtaí agus eagraíochtaí ábhartha, chun tacú leis an bhfreagra faoi stiúir áitiúil agus chun comhordú a chinntiú ar fud an “Rialtais Uile” le linn na héigeandála.

Comhairleacha Aimsire

Eisítear Comhairleacha Aimsire suas go dtí thart ar sheachtain roimh ré le heolas a chur ar fáil go luath maidir le haimsir a d’fhéadfadh a bheith guaiseach. Féadfar iad a úsáid freisin nuair a chruthaíonn suim d’eilimintí aimsire ag gníomhú le chéile guais shuntasach, m.sh. gaotha nach gcomhlíonann láidreacht an rabhaidh ach, nuair a chuirtear iad in éineacht le taoidí arda agus atanna suntasacha, gineann siad baol tuilte. Úsáid eile a d’fhéadfadh a bheith ann ná luas agus treo na gaoithe a chur in iúl ar ócáidí éillithe Luaithreamhán Bolcánach. D’fhéadfaí iad a úsáid freisin le comhairle a thabhairt maidir le carnuithe suntasacha meántéarmacha báistí le linn tréimhse an-athraitheach, nuair is eol go bhfuil ithreacha sáithithe. Is de réir bhreithiúnas Mheitéareolaithe/Réamheolaithe Met Éireann i gcónaí atá soláthar Rabhaidh Aimsire agus Comhairleacha Aimsire.

Cathain a eiseofar Rabhaidh Aimsire?

Go ginearálta eiseofar Rabhaidh Aimsire aon uair a mheastar go mbeidh coinníollacha aimsire a shásaíonn na tairseacha sonraithe thíos laistigh de thréimhse 60 uair. Beidh breithiúnas ag teastáil ón réamhaisnéiseoir a chaithfidh measúnú a dhéanamh ar dhéine féideartha na gcoinníollacha aimsire agus ar an dóchúlacht go dtarlóidh siad. Ar ócáidí áirithe áfach (deireadh seachtaine, tréimhsí saoire) b’fhéidir go mbeadh sé riachtanach Rabhaidh Aimsire a eisiúint thar an tréimhse 60 uair seo, má thagann cinnteacht leordhóthanach ó scrúdú a dhéanamh ar na cairteacha aimsire. Go hiondúil, áfach, bainfear úsáid as Chomhairleach Aimsire (féach thuas) chun aimsir chrua thar 60 uair an chloig a chur in iúl agus de ghnáth ní bheidh na Comhairleacha ag súil ach le guaiseacha aimsire critéar “Oráiste” nó “Dearg”.

Ag cur san áireamh gurb é bunáite na seirbhíse Rabhaidh Aimsire ná “Tionchar” féideartha na haimsire seachas na luachanna uimhriúla a bhaineann na heilimintí aimsire féin amach, d’fhéadfadh sé a bheith iomchuí ó am go chéile rabhaidh a eisiúint ag leibhéal níos airde ná an leibhéal a bhfuil údar maith leis ag na gnéithe aimsire a bhfuiltear ag súil leo. Sampla is ea é nuair a bheifí ag súil le báisteach throm a d’fhéadfadh nach gcomhlíonfadh na critéir “Rabhadh Oráiste” go hiomlán ach a d’fhéadfadh tuilte suntasacha a bheith ann mar gheall ar thalamh sáithithe cheana féin, nó mar gheall ar mheascán de bháisteach, de ghaoth agus de taoide i suíomh cois cósta.

Critéir Rabhaidh Aimsire

Tá na critéir do na leibhéil éagsúla rabhaidh (Buí, Oráiste, Dearg) agus na gnéithe éagsúla aimsire leagtha amach sna táblaí thíos.

BREITHNITHE TIONCHAIR: Is treoirlínte láidre iad na critéir uimhriúla seo ach athraíonn tionchair ó ghaoth/báisteach/sneachta srl., ag brath ar shuíomh, an aimsir le déanaí, staid na talún, an t-am den bhliain chomh maith le fad an imeachta. In aon imeacht aimsire aonair, ní fhéadfaidh an oiread céanna aimsire nó tionchair a bheith ag gach láthair sa limistéar rabhaidh. Nuair a bheifear ag súil le drochaimsir, is dócha go dtarlóidh aimsir agus tionchair ag leibhéil níos ísle chomh maith.

 

STADAS BUÍ

Aimsir nach bhfuil ina bagairt don phobal i gcoitinne ach a d’fhéadfadh a bheith contúirteach ar scála logánta.

Bí ar an eolas faoi choinníollacha meitéareolaíochta agus seiceáil an bhfuil tú nochta do chontúirt mar gheall ar nádúr do ghníomhaíochta nó do shuíomh sainiúil. Ná tóg aon rioscaí inseachanta.

Gaoth
Meánluas: 10 nóiméad
Séideán
Meánluasanna forleathana idir 50 agus 65km/u agus/nó
Séideáin fhorleathana idir 90 agus 110km/u
Rabhaidh Gaoithe Cósta
Meánluasanna suas le 30 muirmhíle amach ón gcósta
Fórsa gála 8 / Fórsa Gála láidir 9
Báisteach
Féadfaidh méideanna a bheith suas le dúbailt ar fhánaí uachtaracha gaoithe agus
athraíonn tionchair ag brath ar easnaimh taise ithreach mar
shampla
20mm – 30mm i 6 uaire an chloig nó níos lú
30mm – 40mm i 12 uair an chloig nó níos lú
30mm – 50mm i 24 uair an chloig
Sneachta/Oighear

Is féidir le báisteach throm iompú ina sneachtanuair a bhíonn an teocht thart ar nialas (suas go dtí timpeall +4C)

Treoirlínte amháin

3cm nó níos mó i 24 uair an chloig

Teocht Íseal/Oighear

Is féidir le teocht na talún a bheith chomh hard le 10 gcéim níos ísle ná na teochtaí aeir

Íosmhéid aeir lúide 3C nó lúide 4C a bhfuiltear ag súil leis thar limistéar leathan (tarlóidh luachanna áitiúla níos ísle).

Dromchlaí contúirteacha de bharr oighir agus/nó sneachta atá suite. Cúrsaí ag feabhsú.

Teocht Ard

Is féidir le híosmhéid ard a bheith níos mó tionchair ná uasmhéidanna ard

>27/15/>27
Uasmhéid thar limistéar leathan os cionn 27C (tarlóidh luachanna áitiúla níos airde) agus íosmhéid de bhreis ar 15C thar 36 uair an chloig.
Stoirm Thóirní

Tulcaí féideartha

Stoirmeacha toirní logánta/gníomhaíocht tintrí/báisteach trom/ clocha sneachta
Ceo (nó ceo reo) Ceo dlúth thar limistéar leathan nó pócaí ceo reo

 

STÁDAS ORÁISTE

Dálaí aimsire neamhchoitianta agus contúirteacha a d’fhéadfadh beatha agus maoin a chur i mbaol.

Ullmhaigh tú féin ar bhealach cuí ag brath ar shuíomh agus ar ghníomhaíocht. Is féidir dul i bhfeidhm go mór ar gach duine agus ar mhaoin sna limistéir lena mbaineann.

Seiceáil do ghníomhaíocht/imeacht agus cuir moill nó cealaigh mar is cuí.

Gaoth
Meánluas: 10 nóiméad
Séideán
Meánluasanna forleathana idir 65 agus 80km/u agus/nó séideáin fhorleathana idir 110 agus 130 km/u
Rabhaidh Gaoithe Cósta
Meánluasanna suas le 30 muirmhíle amach ón gcósta
Fórsa Stoirme 10
Báisteach
Féadfaidh méideanna a bheith suas le dúbailt ar fhánaí uachtaracha gaoithe agus athraíonn
tionchair ag brath ar easnaimh taise ithreach
mar shampla.
30mm – 50mm i 6 uaire an chloig nó níos lú.
40mm – 60mm i 12 uair an chloig nó níos lú.
50mm – 80mm i 24 uair an chloig
Sneachta/Oighear

Is féidir le báisteach throm iompú ina sneachta nuair a bhíonn an teocht thart ar nialas (suas go dtí timpeall +4C)

Treoirlínte amháin

3cm nó níos mó i 6 uaire an chloig
5cm nó níos mó i 12 uair an chloig
10cm nó níos mó i 24 uair an chloig

Teocht Íseal/Oighear

Is féidir le teocht na talún a bheith chomh hard le 10 gcéim níos ísle ná na teochtaí aeir

Íosmhéid aeir de lúide 5C go lúide 10C (nó níos ísle) a bhfuiltear ag súil leis thar limistéar leathan.
Dromchlaí contúirteacha de bharr oighir agus/nó sneachta atá suite/báisteach reo.  Cúrsaí seasmhach.
Teocht Ard

Is féidir le híosmhéid ard a bheith níos mó tionchair ná uasmhéidanna ard

>30/20/>30/20/>30
Uasmhéid os cionn 30C ar feadh trí lá agus íosmhéid 20C ar feadh dhá oíche (as a chéile).
Stoirm Thóirní

Tulcaí féideartha

Stoirmeacha toirní forleithne/gníomhaíocht thromchúiseach tintreach/báisteach throm/ clocha sneachta mór millteach
Ceo (nó ceo reo) Ceo dlúth/ceo reo ag leanúint ar fud limistéar leathan
ag cruthú guais tiomána forleathan agus shuntasach ar phríomhbhealaí náisiúnta.

 

STÁDAS DEARG

Coinníollacha aimsire annamh agus an-chontúirteach ó feiniméin mheitéareolaíochta dhian.

Déan beart chun tú féin agus do mhaoin a chosaint.

Lean treoracha agus comhairle a thabharfaidh na húdaráis i ngach cás agus bí ullamh do bhearta eisceachtúla.

Gaoth
Meánluas: 10 nóiméad
Séideán
Meánluasanna forleithne de bhreis ar 80km/u
agus/nó séideáin fhorleithne os cionn 130km/u
Rabhaidh Gaoithe Cósta
Meánluasanna suas le 30 muirmhíle amach ón gcósta
Fórsa Stoirme Fhoréigneach 11 / Fórsa hairicín 12
Báisteach
Féadfaidh méideanna a bheith suas le dúbailt ar fhánaí uachtaracha gaoithe agus athraíonn tionchair ag brath
ar easnaimh taise ithreach mar shampla.
Níos mó ná 50mm i 6 uaire an chloig nó níos lú.
Níos mó ná 60mm i 12 uair an chloig nó níos lú.
Níos mó ná 80mm i 24 uair an chloig nó níos lú
Sneachta/Oighear

Is féidir le báisteach throm iompú ina sneachta nuair a bhíonn an teocht thart ar nialas (suas go dtí timpeall +4C)

Treoirlínte amháin

10cm nó níos mó i 6 uaire an chloig
15cm nó níos mó i 12 uair an chloig
30cm nó níos mó i 24 uair an chloig

Teocht Íseal/Oighear 

Is féidir le teocht na talún a bheith 10 gcéim níos ísle ná an teocht aeir

Aer íosta lúide 10C (nó faoi bhun) ar feadh trí oíche as a chéile nó níos mó. Uasmhéid de 2C lúide.
Dromchlaí contúirteacha de bharr oighir agus/nó sneachta suite/báisteach reo.  Is dócha go rachaidh cúrsaí in olcas.
Teocht Ard

Is féidir le híosmhéid ard a bheith níos mó tionchair ná uasmhéidanna ard

Mar chritéar Oráiste, ach fós ann ar feadh cúig lá agus oíche as a chéile nó níos mó.
Stoirm thóirní Eisceachtúil
Ceo (nó ceo reo) Eisceachtúil

 

Cairt Aimsire Crua

Cairt Aimsire Crua