Tá obair chun córas radair aimsire nua a shuiteáil ag tosú an mhí seo
19 Bealtaine 2023
Tá sé fógartha ag Met Éireann go bhfuil siad ag athsholáthar an radar aimsire atá suite ag Aerfort na Sionainne chun córas radair aimsire úrnua a shuiteáil le teicneolaíocht agus cumais uasghrádaithe. Is é seo an chéad chéim de phróiseas pleanáilte todhchaídhíonach chun cumas an líonra radair aimsire náisiúnta foriomlán atá á chothabháil ag Met Éireann a fhorbairt agus a leathnú go straitéiseach, sna deich mbliana seo agus sna deich mbliana amach romhainn.
Tá radar aimsire na Sionainne mar chuid den ghréasán náisiúnta radair aimsire, ina bhfuil dhá radar aimsire faoi láthair, ceann amháin suite ag Aerfort na Sionainne agus ceann eile ag Aerfort Bhaile Átha Cliath. Soláthraíonn an líonra radair aimsire seo sruth seasta faisnéise 24 uair sa lá, 365 lá sa bhliain trí shuíomh gréasáin agus aip Met Éireann, agus úsáidtear é chun faisnéis a sholáthar maidir le suíomh agus déine na frasaíochta ar fud na hÉireann. Soláthróidh an córas radair aimsire nua sa tSionainn cumais fheabhsaithe chun frasaíocht a thomhas. Beidh buntáistí ag baint leis seo do sheirbhísí réamhaisnéise Met Éireann agus do na léarscáileanna radair báistí a thairgtear don phobal.
Figiúirí. 1-2: Radar reatha Aerfort na Sionainne (ar dheis, is féidir cruinneachán an radair a fheiceáil ar bharr fhoirgneamh an aerfoirt)
Tá obair athsholáthair ag tosú i mí na Bealtaine agus táthar ag súil go mbeidh sé críochnaithe faoi fhómhar 2023. Le linn na tréimhse seo beidh seirbhís radair leasaithe i nDeisceart agus in Iarthar na tíre, agus beidh córas radair aimsire sealadach ag feidhmiú as Co. Chorcaí. Le linn athsholáthair an radair, leanfaidh seirbhísí réamhaisnéise Met Éireann ar aghaidh mar is gnách, áfach, is féidir a bheith ag súil le hathruithe ar an íomhá radair a thaispeántar ar ‘Radar is déanaí’ ar met.ie agus ar aip Met Éireann, do Dheisceart agus d’Iarthar na hÉireann. Tá sé seo amhlaidh toisc go dtaispeánfaidh íomhá an radair faisnéis chomhcheangailte ón radar aimsire ag Aerfort Bhaile Átha Cliath, an ceann sealadach i gCo. Chorcaí agus dhá radar aimsire Oifig Meitéareolaíochta na RA i mBéal Feirste agus sa Bhreatain Bheag, nuair a bhíonn siad ar fáil.
Figiúir 3 : Sampla d’íomhá reatha “Radar is Déanaí” ar met.ie, le radar sealadach ag feidhmiú ó Co. Chorcaí le linn obair athsholáthair
Is radar aonpholaraithe C-bhanna é radar aimsire reatha na Sionainne, a suiteáladh i 1996 agus a uasghrádaíodh in 2010. Úsáideann sé cuisle radair le tonnfhad 5.6 cm. Oireann an tonnfhad seo d’oibriú in Éirinn, toisc go bhfuil sé íogair go leor chun báisteach éadrom agus ceobhrán (foirmeacha coitianta frasaíochta) a bhrath.
Radar nua na Sionainne a bheidh le suiteáil in Aerfort na Sionainne a bheidh ina dhépholarú. Is éard atá i gceist le radair aimsire dépholarúcháin ná teicneolaíocht agus bogearraí ceannródaíocha a bhfuil ar a gcumas a aithint idir cineálacha frasaíochta cosúil le báisteach, báisteach throm, sneachta agus flichshneachta, agus tá feidhmíocht níos fearr acu ná radair aonair polaraithe chun deascadh ó réada amhail foirgnimh nó éin a aithint.
Figiúr 4: Léiríonn sonraí dépholaraithe cén cineál deascadh atá ag titim bunaithe ar a chruth (foinse pictiúir: NOAA)
Dúirt Sarah Gallagher, Ceann na Rannóige Breathnóireachta i Met Éireann: “Mar chuid dár bhfeabhsú leanúnach, tá Met Éireann ag súil leis an radar aimsire úrscothach seo a sheachadadh a fhreastalóidh ar an bpobal thiar theas agus náisiúnta ar feadh na mblianta fada le breathnóireachtaí frasaíochta ar ardchaighdeán a chur ar fáil. Tá sonraí radair aimsire na hÉireann ríthábhachtach chun réamhaisnéisí cruinne agus rabhaidh aimsire a sholáthar, chun tacú le bainistíocht éigeandála agus le cosaint beatha agus maoine”.
Ar mhaith leat tuilleadh eolais a fháil faoi radar aimsire agus faoin gcaoi a n-úsáideann Met Éireann é?
- Féach ar ár bpodchraoladh le déanaí ‘How Weather Radar Works’ anseo (Séasúr 4, Eipeasóid 4), leis an meitéareolaí radair Sinéad Duffy.
- Maidir le seirbhís Radair Báistí Met Éireann, féach ar an ‘Radar is Déanaí’ ar ár ‘Léarscáileanna Aimsire‘ ar met.ie nó ar an Radar Báistí ar aip Met Éireann. Ina theannta sin, tá sonraí radair ar fáil saor in aisce trí thairseach sonraí oscailte Rialtas na hÉireann https://data.gov.ie/dataset/rainfall-radar..
- Le haghaidh ceisteanna coitianta maidir le radar, tabhair cuairt ar an leathanach Ceisteanna Coitianta
- …agus ar deireadh, i rith an tsamhraidh coinnigh súil ar ár meáin shóisialta le feiceáil conas atá ag éirí leis an athsoláthar!